1° landschap in het Z. W. der prov.
Groningen, van Hunzingo gescheiden door het Reitdiep (vroeger de Hunze); beide deelen verschillen door die natuurlijke scheiding in zeden en taal.2° Waterschap in 1°; omvat geheel of gedeeltelijk de gem. Groningen, Haren, Hoogkerk, Aduard, Ezinge, Oldehove, Zuidhorn, Grijpskerk, Oldekerk, De Leek, Marum; opp. 28 200 ha; het W. deel (8334 ha) behoort tot Frieslands boezem; het waterschap ontvangt ook het water van het stroomgebied van het Eelder- en Peizerdiepje in N. Drente. Hoofdboezems zijn het Koningsdiep-Aduarderdiep-Hoendiep van Groningen tot Gaarkeuken, de Kommerzijlsterriet, het Leekstermeer, het Hoofddiep en de Jonkersvaart (ged.); er wordt te Aduarderzijl en Kommerzijl op het Reitdiep geloosd.
Bouma.