(Belg. recht), speciale rechtbank, die kennis neemt van geschillen, in verband met den arbeid tusschen werkgever of werknemer (werkman of bediende) of tusschen werknemers onderling. De eisch tot herstelling van uit ➝ arbeidsongeval ontstane schade is van de bevoegdheid uitgezonderd.
Waar geen w. is, gelden voor bedoelde geschillen de gewone regelen van de bevoegdheid in burgerlijke zaken. De w. is samengesteld uit werkgevers en werknemers; elke der belanghebbende groepen wijst voor den tijd van zes jaar haar rechters aan.
De Koning benoemt bij elke kamer een rechtskundigen ➝ assessor; waar noodig wordt beroep gedaan op technische assessoren. Voor een geldige beslissing moeten rechters van beide groepen in gelijken getale aanwezig zijn.
Aan het instellen der vordering moet een poging tot verzoening voor een daartoe bij elke kamer opgericht bureau voorafgaan. De procesvormen zijn eenvoudig en gelijken op die van het ➝ vredegerecht.
Gaat de waarde der vordering 500 frs. te boven, dan is beroep mogelijk bij den hoogeren w., die zetelt in de hoofdstad der provincie en ongeveer is samengesteld en werkt als de w. De w. voor zeelieden te Antwerpen is bevoegd t.o.v. alle geschillen tusschen de leden der bemanning en de eigenaars, reeders of kapiteins van Belgische koopvaardijschepen in verband met het arbeidscontract van zeelieden in eenige Belgische haven gerezen.
Na voorafgaande poging tot verzoening oordeelt deze w. in hoogsten aanleg.De eerste w. ontstond te Lyon en werd door Napoleon opnieuw ingesteld. Naar het voorbeeld van dezen w. werden ook in Gent en Brugge w. ingesteld. Thans zijn er in België overal waar industrie en handel van eenige beteekenis is (uitgezonderd blijft de prov. Luxemburg). Frankrijk heeft den conseil de prud’hommes (Goedemannenraad) uitgebreid tot den landbouw.
Lit.: Wetten van 9 Juli 1926 en 25 Juni 1927 op de w.; wet van 5 Juni 1928 op het arbeidscontract van zeelieden; K. B. van 6 Dec. 1928; L. Van Bauwel, Burg. Procesrecht (I, blz. 128; II, blz. 36 en 205).
V. Dievoet.
In Nederland kent men geen afzonderlijke gerechten voor arbeidsgeschillen. Geschillen ter zake van arbeidsovereenkomst behooren tot de bevoegdheid van den ➝ kantonrechter. Geschillen omtrent een arbeidsongeval wrorden berecht door Raden van beroep of den Central en Raad van beroep (➝ Beroepswet). Voor geschillen ter zake van het schepelingencontract geldt een speciale regeling.