van overeenkomsten is een overheidshandeling, waardoor zij, die geen partij zijn bij het sluiten van een overeenkomst, toch door deze overeenkomst gebonden worden. Onverbindendverklaring is een overheidshandeling, waardoor de overeenkomst haar rechtsgeldigheid geheel verliest.
Ned. recht.
V. is, evenals onverbindendverklaring, mogelijk t.o.v. collectieve arbeidsovereenkomsten en van ondememersovereenkomsten.
1° T.o.v. collectieve arbeidsovereenkomsten is de stof geregeld in de Wet van 25 Mei 1937 (Stbl. 801), in werking getreden op 1 Oct. 1937. Bevoegd is ten deze de minister van Sociale Zaken. Voorwaarde is, dat de overeenkomst reeds in het land of in een gedeelte ervan geldt voor een belangrijke meerderheid van de in het bedrijf werkzame personen. De v. geschiedt voor hoogstens twee jaar. De minister is te allen tijde bevoegd bij met redenen omkleede beschikking de v. in te trekken. De minister kan op grond van het algemeen belang bepalingen van een collectieve arbeidsovereenkomst onverbindend verklaren. V. worden aangeteekend in een openbaar register.
2° Voor ondernemersovereenkomsten is het onderwerp geregeld in de Wet van 24 Mei 1935 (Stbl. 310). Onder deze wet vallen afspraken op economisch gebied tusschen ondernemers onderling, ondernemers en organisaties van ondernemers alsook dergelijke besluiten van organisaties van ondernemers t.o.v. haar leden. Bevoegd is ten deze de minister van Economische Zaken. De v. geschiedt onder voorwaarden telkens door alg. maatregelen van bestuur te stellen. Op de naleving wordt toezicht gehouden door een commissie. Voor onverbindendverklaring gelden dezelfde regels.
Belg. recht. De collectieve arbeidscontracten hebben in beginsel geen rechtstreeksche verbindende kracht; nochtans kunnen zij een soort gebruik vestigen en aldus onrechtstreeks als verbindend worden geacht, behoudens uitdrukkelijke afwijking door de partijen bedongen.
De beslissingen van de paritaire commissies zijn evenmin rechtsverbindend. Nochtans is deze laatste tijden een strekking ontstaan om daaraan bindende kracht te verleenen door eenvoudig koninklijk besluit (bijv. Wet van 8 Juli 1936 op de betaalde verlofdagen; Wet van 9 Juli 1936 op de veertigurenweek).
V. kan worden uitgesproken met het oog op de reglementeering van de voortbrenging en de verdeeling (Besl. Wet nr. 62 van 13 Jan. 1935). Elke beroepsvereeniging van voortbrengers of verdeelers, bekleed met rechtspersoonlijkheid, kan de uitbreiding vragen over al de andere voortbrengers of verdeelers van denzelfden tak, van een door haar vrijwillig aangegane verplichting terzake voortbrenging, verdeeling, verkoop, uitvoer of invoer. Rondou.