of effusiegesteenten (geol.) noemt men stollingsgesteenten, die aan de aardoppervlakte vast geworden zijn, dus meestal lava’s. Ze vertoonen meestal een porfierische structuur, al is deze bij de meer basische gesteenten, vooral als zij in dikke lagen voorkomen, wel eens minder duidelijk. Onder de u. zijn allerlei glazige gesteenten, zooals obsidiaan, en gesteente met blazige of slakachtige structuren, zooals puimsteen. Over het algemeen kan men bij ieder dieptegesteente het overeenkomstige u. aanwijzen.
Zoo behoort bazalt bij gabbro, kwartsporfier (lipariet) bij graniet, andesiet bij dioriet. Geologisch komen u. voor in dekken of lavastroomen, ingeschakeld in de normale volgorde der sedimenten, een enkele maal ook in oude vulkaanruïnes als gangen of pijpen. Vgl. → Stollingsgesteenten. Jong.