Vulkanisch eiland met gelijknamige hoofdplaats in Ned.-Indië; zetel van het hoofd van het gewestelijk bestuur van T. en Onderhoorigheden en van het bestuur van het landschap T. De zeer gemengde bevolking telt ca. 10.000 zielen.
Het werd in 1522 door de Portugeezen bezet en in de 17e eeuw door de Spanjaarden, totdat die in 1663 de Molukken verlieten en het onder Nederlandsche bewind kwam. In het midden der 15e eeuw werd er de Islam ingevoerd, doch ook de H. Franciscus Xaverius, die er in 1556 aankwam, stichtte er een bloeiende Christenheid, die echter eerst door den Ternataanschen dwingeland Baab en later door de Hollanders geheel vernietigd werd, zoodat de Islam algemeen de overhand kreeg. Sedert 1935 is er op T. weer een missiepost gevestigd door de Missionarissen van het H. Hart, die in 1937 door de Franciscanen werd overgenomen.
Lit.: missiegeschiedenis: B. J. J. Visser, Onder Portugeesch-Spaansche Vlag (1926). Geurtjens.
Terneuzen Gem. in de prov. Zeeland, in Zeeuwsch-Vlaanderen, omvat de stad T. en enkele buurtschappen, o.a. Sluiskil. Ca. 11 500 inw. (50 % Ned. Herv., 20 % Kath., 5 % onkerk.). Opp. 3 159 ha; klei, waarop landbouw.
Industrie (cokesfabriek te Sluiskil; textielfabriek; scheepswerf). Onderwijs: Rijks H.B.S.-B. Terneuzen is riant gelegen aan de Wester-Schelde. Drukke scheepvaart naar Gent. Spoorwegverbinding met Gent en via Hulst met Antwerpen. Stoombootveer op Vlissingen en op Hoedekenskerke.
Door vergrooting en uitdieping van het Kanaal van Gent naar Terneuzen heeft de stad als overlaadhaven aan beteekenis verloren. C. v. d. Broek.
Het Kanaal van Terneuzen naar Gent is aangelegd in 1827 en daarna herhaaldelijk vergroot. Thans geschikt voor groote zeeschepen en vooral van belang voor Gent. In 1934 passeerden ruim 23 000 zeeschepen het kanaal (8,5 millioen ton).