Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-10-2019

Stembandklapper

betekenis & definitie

(philol.), Fr.: coup de glotte, een klank, die teweeggebracht wordt door het plotseling van en weer tot elkaar brengen der stembanden. In het algemeen beschaafd Nederlandsch gebeurt dit vóór beginvocalen (aap), in tegenstelling met het Engelsch (ale); dit laatste, zgn. zachte begin komt ook in sommige Ned. dialecten voor. De s. doet in de Europ. talen bijna nooit phonologischen dienst (hij helpt de beteekenis der woorden niet opbouwen), maar in sommige Ned. dialecten, o.a. in Zeeland, Z.O. Vlaanderen, Brabant en in de Betuwe, vervangt hij soms de k (pa’e voor pakken), terwijl hij in sommige Middelduitsche dialecten b d g en p t k vervangt.

In Zweden komt hij aan het eind van vocalen voor, om een zgn. acuut of stootend accent te geven. br. HermanJozef.De s. speelt een belangrijke rol in de Semietische talen en in vsch. Indonesische talen. In het Arabisch en Hebreeuwsch onderscheidt men den scherpen en den zachten s., in deze encyclopaedie phonetisch aangeduid met ” en ’ Naar het Arabisch teeken voor den zachten s. spreekt men in de taalkunde ook vaak van hamza en hamzeering (gebruik van de s.). In grammatica’s van Indonesische talen vaak ten onrechte aangeduid als „opgeslokte k”. Berg.

< >