Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Spirochaeten

betekenis & definitie

zijn spiraalvormig om de lengteas gewonden of golfvormige microörganismen. Ze kunnen zich sterk buigen en zijn zeer beweeglijk.

Welke plaats ze in het classificeeringssysteem der microörganismen innemen, is een nog veel omstreden vraagstuk. Sommige onderzoekers rangschikken ze onder de groep spirillen der bacteriën (en plaatsen ze dus in het plantenrijk), andere vinden, dat ze meer overeenkomst vertoonen met de laagste vormen van dierlijk leven.

Om aan al deze moeilijkheden te ontkomen, worden ze vaak in een aparte groep samengevat, nl. die der Spirochaetales. Deze groep is dan weer onderverdeeld al naar gelang van vorm, beweeglijkheid, aantal der windingen, kweekbaarheid en gedrag t.o.v. sommige chemische stoffen.

De belangrijkste onderafdeelingen der Spirochaetales zijn: Leptospira, bijv. de Leptospira icterohaemorrhagica, de verwekker van de ziekte van Weil; Spironema of Borrelia, bijv. Borrelia Obermeyeri, de verwekker van de typhus recurrens, of de Borrelia Vincenti, die bij de angina van Plaut-Vincent een rol speelt; Treponema, bijv.

Treponema pallidum (ook genoemd Spirochaeta pallida), de verwekker van de syphilis, en de Treponema pertenue, de verwekker van de framboesia; weer andere groepen zijn Spirochaeta, Cristispira, Spirosoma enz. Onder al deze soorten zijn er, die voor den mensch ziekmakende eigenschappen hebben, terwijl andere als onschuldige saprophyten bij den mensch worden gevonden.

In den mond bijv. worden vaak spirochaeten gevonden, die nooit een ziekte bij den mensch veroorzaken. Ook bij dieren (konijnen bijv.) zijn ziekten bekend, die door spirochaeten veroorzaakt worden.

Wyers.

< >