(mycobacterium smegmatis) is een bacil, dien men bijna altijd in de buurt van de urethra-uitmonding zoowel bij den man als de vrouw kan vinden. Hij is zuurvast en heeft dientengevolge groote overeenkomst met den tuberkelbacil.
Wanneer men de urine wil onderzoeken op de aanwezigheid van tuberkelbacillen moet dus steeds gezorgd worden (door zeer zorgvuldige reiniging der uitwendige geslachtsorganen ofwel door de urine door middel van een katheter af te tappen), dat er geen s.-b. in terecht kunnen komen. Terwijl de s.-b. wat vorm en kleurbaarheid betreft dus veel overeenkomst met tuberkelbacillen kunnen vertoonen, zijn ze hiervan door kweekmethoden of door dierproeven te onderscheiden.
Op de gewone voedingsbodems groeit de s. vrij gemakkelijk, wat de tuberkelbacil niet doet, maar het zekerste onderscheidingsteeken is de dierproef. De tuberkelbacil verwekt bij de cavia typische tuberculose, terwijl de s.-b. voor die dieren geheel onschuldig zijn.Wyers.