Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Smeedkunst

betekenis & definitie

Alhoewel het ijzer reeds in de voorhistorische tijden bewerkt werd, kwam de s. eerst tot hoogere ontwikkeling tijdens de M.E. Vooral de deurhengsels der toenmaalige kerken (o.m. de Notre-Dame te Parijs en de St.

Pauluskerk te Luik) zijn meesterwerken der s. Ook in het middeleeuwsch meubilair vond het gesmeed beslagwerk veel toepassing; verder was veel huisraad toen in gesmeed ijzer vervaardigd.

In navolging der Klassieke Oudheid gebruikte de Renaissance bij voorkeur edeler metalen (brons, enz.) dan ijzer. Tijdens de Barok en het Rococo daarentegen kende de s. opnieuw een hoogen bloei: de talrijke toepassingen zoowel in de burgerlijke als de kerkelijke bouwkunst (hekken, traliewerk, trap- en balkonleuningen, pomp- en putversieringen; verder enkele communiebanken) getuigen van hoogen decoratieven kunstzin en groote technische vaardigheid.

Met de 19e eeuw werd het smeedijzer grootendeels verdrongen door het gietijzer. Als doorzichtig afsluitingsmiddel van hooge kunstwaarde heeft het smeedwerk opnieuw zijn plaats in de hedendaagsche bouwkunst; ook in het kerkelijk meubilair vindt het enkele belangrijke toepassingen.Lit. : Brüning, Die Schmiedekunst bis zum Ausgang des 18. Jhdt. (1922) ; H. R. d’Allemagne, La Ferronnerie ancienne(1924); O. Johannsen, Gesch. des Eisens (1925).

V. Herck.

< >