Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Schiervlakte

betekenis & definitie

of peneplain is een landschapsvorm, ontstaan als eindstadium van een ➝ erosiecyclus, waarin verweering en erosie het reliëf weggesleten hebben, zoodat een nagenoeg vormlooze vlakte ontstond, waarop de rivieren haar evenwichtsprofiel bereikt hebben en waarop hoogstens enkele hardkoppen of restbergen zich nog verheffen. Zulk een gebied ligt dus slechts weinig boven zijn erosiebasis; daar echter in het Diluvium veel verbuigingen van het aardoppervlak hebben plaats gehad, zijn vele s. opgeheven en verbogen en van de peripherie uit dan weer opnieuw door de erosie aangetast (voorbeeld: het Leisteengeb. van den Rijn).

W. Penck meende, dat vele zgn. s. niet als eindstadium van een cyclus moeten worden beschouwd, maar als primaire rompvlakten (Primarrumpf), d.w.z. vlakten, die ook tijdens de opheffing van het gebied hun eentonig karakter behielden, omdat de opheffing zoo langzaam was, dat verweering en erosie het ontstaan van reliëf konden tegengaan. Hol.

< >