Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 14-10-2019

Rydberg

betekenis & definitie

1° Johannes Robert, Zweedsch natuurkundige. * 8 Nov. 1854 te Halmstad, † 28 Dec. 1919 te Lund, waar hij sinds 1901 prof. was. Hij verrichtte belangrijk werk over den opbouw der spectra.

Reeds voor 1889 begreep hij de fundamenteele beteekenis van de naar hem genoemde constante (zie onder). Verder bestudeerde hij het periodiek systeem der elementen.

J. v. Santen.Constante van Rydberg. De golfgetallen van de lijnen in het spectrum van waterstof kunnen worden voorgesteld door de formule: ν=R (1/n2—1/m2). Hieruit verkrijgt men de verschillende reeksen, door aan n een bepaalde waarde toe te kennen en dan m de waarden van n+1 tot ∞ te doen doorloopen; voor n = 2 ontstaat bijv. de Balmerserie. Het constante getal R in deze formule heet de constante van Rydberg en kan uit spectroscopische metingen zeer nauwkeurig bepaald worden (109 677, 759 ± 0,008 cm.1). De atoomtheorie van ➝Bohr gaf voor het eerst een verklaring van bovenstaande formule en legde verband tusschen de waarde voor de constante van Rydberg en de lading (e) en massa (m) van het electron, de massa (mH) van het proton, de constante van Planck (h) en de lichtsnelheid (c); dit verband wordt uitgedrukt door de formule R = 2Π2 e4m/ch3 (1 + m/mH. De lijnen in het spectrum van geïoniseerd helium worden voor-gesteld door de formule ν = 4R (1/n2—1/m2), waarbij echter de constante van R. een iets grootere waarde heeft, omdat nu de massa van het proton vervangen moet worden door die van de heliumkern, welke ong. 4 x zoo groot is als mHMet behulp van de waarden voor de constante van R. voor waterstof en helium kan een nauwkeurige berekening van e/m, de specifieke lading van het electron, uitgevoerd worden. Rekveld.

2° Viktor, Zweedsch romanschrijver, journalist en vertaler van progressistisch-liberale strekking. * 18 Dec. 1828 te Jönköping, † 21 Sept. 1895 te Stockholm, als hoogleeraar.

Voorn. werken: Singoalla (1857); Fribyteren paa Oestersjön (1857); Den sista Atenaren (1859; archaeologische professorenroman); Vappensmeden (1891); Brev (1923 vlg.).

Lit.: E. Zöller, V. R. (1911); K. Warburg, V. R. (1900).

< >