Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 02-10-2019

Rheden

betekenis & definitie

Gem. en dorp in de prov. Gelderland, in het Z.

O. van de Veluwe aan den linkeroever van den IJsel. Omvat tevens de dorpen Dieren, Ellecom, Velp, De Steeg, Laag-Soeren en Spankeren.

Opp. 8866 ha; ca. 27 000 inw. (ruim 58% Ned. Herv., 20% Kath., 8% Geref.; 4% andere kerkgen. en bijna 10% zonder godsdienst).

Middelen van bestaan: landbouw, veeteelt en bloemkweekerij; langs den IJsel diverse steenfabrieken. Industrie goed ontwikkeld, plaatselijk verschillend.

Pensionwezen in alle plaatsen, gunstig gelegen aan den spoorweg en straatweg Arnhem-Zutphen. Het meest Zuidelijke en grootste dorp is Velp (12 600 inw.), vnl. villaplaats en pensionwezen.

Meer naar het N. het gehucht Worth Rheden (1050 inw.). Rheden (3900 inw.) met betonfabriek en motorenfabriek; De Steeg (1000 inw.), zetel van het gemeentebestuur, bekend vacantieoord; Ellecom (1000 inw.) en verder Dieren (5900 inw.), centrum van landen scheepvaartverkeer; het Apeldoornsch kanaal mondt hier met een drietrapssluis uit in den IJsel (niveauverschil 9,5 m).

Industrie: o.a. rijwielen (Gazelle), emaille, leder, sigaren en timmerfabriek.

Spoorlijn naar Apeldoorn.

Ten N. van Dieren Laag-Soeren (450 inw.) met geneesk. badinrichting, en Spankeren (550 inw.). Als belangrijkste natuurmonumenten en bezienswaardigheden zijn te noemen: het Nationaal Natuurpark aan den Veluwezoom in bezit van de Ver. tot behoud van Natuurmonumenten in Nederland, t.w. „Hagenau”, „Rhederoord”, „Onzalige bosschen”, „Rhedersche en Worth-Rhedersche heide”, „Herikhuizen” en „Beekhuizen”.

Verder de Middachter Allee en tuin van het kasteel Middachten; het Natuur- en Oudheidkundig Museum voor den Veluwezoom te Velp, waar ook de oude Romaansche kerk met toren (12e e.). Van de Ned.

Herv. kerk te Rheden dateert de toren uit 1100, de kerk uit de 15e e. Tot de hoogste punten van het sterk geaccidenteerde gebied behooren de Zijpenberg (104 m), Rouwersberg (100 m) en Carolinenberg (67 m).

Het geheel vormt een prachtig Glaciaal erosielandschap.Lit.: Rheden en Rosendaal (uitg. V.V.V. Rheden); Verslag Gemeente Rheden. Heijs.

< >