noemt men de groote soorten der hagedissen, die in vroegere aardperioden, vooral het Mesozoicum, geleefd hebben. Van de recente vormen zijn de 3 m lange ➝ varanen de grootste.
Zie verder onder ➝ Kruipende dieren (palaeontologisch): Mosasauria, Ichthyosauria, Sauropterygia, Dinosauria, Pterodactyloidea; voor Plesiosaurus zie ➝ Slanghagedis.