(natuurk.), toestel, geconstrueerd door Crookes voor het aantoonen van straling. De r. bestaat uit een glazen ballon, gevuld met gas van eenige mm spanning, waarin een kruis met vier micaplaatjes, waarvan een zijde zwart is gemaakt, draaibaar is bevestigd.
Valt nu de straling op den r., dan krijgt de zwart gemaakte zijde door energie-opname ten gevolge van de absorptie een hoogere temp. dan de andere zijde. De moleculen van het gas, die de verwarmde zijde treffen, hebben na de botsing gemiddeld een grootere snelheid dan er voor.
De reactie hiervan is dus ook aan de verwarmde zijde gemiddeld grooter dan aan de andere zijde. Hierdoor gaat het kruis draaien in de richting, waarin de stralen opvallen.
De r. is betrekkelijk gevoeligen reageert bijv. reeds,als een vlam van een lucifer op eenigen afstand ervan gehouden wordt.Ook voor het meten van de intensiteit der straling kan de r. gebruikt worden. Daartoe wordt de beschreven draaibare opstelling vervangen door een kruis, opgehangen aan een torsiedraad. De torsiehoek, die optreedt bij het opvallen van de straling, is dan een maat voor de intensiteit. Rekveld.
In de sterrenkunde wordt deze methode ook toegepast voor het meten van de totale straling (→ Bolometrische helderheid) van planeten en heldere sterren. Ze is niet zoo nauwkeurig als de thermoelectrische methode.