(sterrenk.). De snelheid v van een hemellichaam is te ontbinden in de tangentieele snelheid vt en de radieele snelheid vr.
De eerste veroorzaakt een verplaatsing van de ster aan den hemelbol, de → eigenbeweging; deze is te meten in boogseconden en is in het algemeen kleiner voor verder afgelegen sterren. De r.s. daarentegen veroorzaakt een Dopplereffect (→ Doppler); uit de verschuiving der spectraallijnen is de r.s. in km/sec te berekenen, geheel onafhankelijk van den afstand van de ster.
De r.s. der sterren zijn gemiddeld 10 à 20 km /sec. Veranderlijke r.s. komt voor bij spectroscopische dubbelsterren en bij → cepheïden.De extragalactische nevels hebben zeer groote r.s., van ons afgericht en des te grooter naar mate de nevel verder van ons verwijderd is (uitdijend heelal; zie → Ruimte). Reesinck