Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 02-10-2019

Propylaeën

betekenis & definitie

(plaats vóór de poort), in de Grieksche Oudheid monumentale ingang, gewoonlijk met drie poorten, tot heiligdommen, paleizen, gymnasia, fora e.a. In het oude Troje nog in eenvoudig schema, werden de latere Grieksche p. met zuilen versierd, zoodat vóór en soms ook achter de eigenlijke poorten een zuilenhal ontstond; het beroemdst zijn de p., die toegang gaven tot den Acropolis van Athene, door Mnesicles 438-432 uit Pentelisch marmer gebouwd (zie afb. in kol. 343-346 in dl.

I). Eleusis bezat een kleinere imitatie als toegang tot het heiligdom van Demeter.

In de Hellenistisch-Romeinsche bouwkunst wordt het Grieksche propylon veelal vervangen door een poortgebouw met bogen, een zgn. cereboog.Lit.: W. Hege, Die Akropolis (1930) ; Hörmann, Die inneren P. von Eleusis (1934). W. Vermeulen

< >