(Boeotië), Oud-Grieksch historicus en wijsgeer. * Ca. 46 na Chr., ♱ na 120. Gevormd in de Atheensche Academie; kwam o.m. ook te Rome, waar hij vele betrekkingen had ; door Trajanus tot consularis benoemd; waarsch. procurator van Achaia onder Hadrianus; bekleedde daarenboven vele ambten in zijn eigen stad en werd ca. 95 tot priester in Delphoi aangesteld. P. blijkt een gemoedelijk, vroom mensch, een eervol burger, een voorbeeldig familievader te zijn geweest. Niet minder dan 154 groote en kleine verhandelingen (enkele onecht) zijn bewaard, bekend onder twee collectieve namen:
1° De 46 Bioi (Vitae) of vergelijkende levensbeschrijvingen van groote Grieken en Romeinen (meer karakterstudies dan historische traktaten) en
2° De Ethica (Moralia) of populaire verhandelingen over de meest uiteenloopende onderwerpen betreffende het menschelijk leven, de natuur, den godsdienst, de literatuur, de wijsbegeerte. Tot in de moderne tijden is P. een der meest gelezen auteurs gebleven: Frederik de Groote, Napoleon, de literatoren, de aanvoerders der Fransche Revolutie hebben zich door P. laten inspireeren.
V. Pottelbergh.
Uitg.: Vitae d. Sintenis (1839 vlg., meermaals heruitgeg.); d. Linskog-Ziegler (1914 vlg.). Moralia d. Wyttenbach (1796 vlg.), nieuwe Teubner-uitg. (sinds 1925). Duitsche vert. d. Kaltwasser (Vitae, 1799 vlg.; Moralia, 1783 vlg.); Eng. vert. d. Babbitt (reeds 2 dln.).