1° Caius P. Secundus Maior, Romeinsch magistraat en schrijver en geleerde. * 23 n. Chr. te Como, ♱ 79. Bekleedde ambten in Spanje en Germanië en Italië, en kwam zeer in aanzien bij Vespasianus.
Bij de uitbarsting van den Vesuvius in 79, die o.a. Pompeji in asch legde, vertoefde hij te Misenum, als admiraal van een vloot. Daar hij van nog meer nabij de zaak wilde bestudeeren (en ook wel om menschenievens te redden), waagde hij zich, en vond bij Stabiae den dood. Hij gold als de geleerdste man van zijn tijd; schreef veel boeken, waarvan ons bewaard is één omvangrijk werk: de „Natuurlijke Historie”, een soort encyclopaedie met enorm veel wetenswaardigs en enorm veel dwaasheid op allerlei gebied.Uitg.: Mayhoff in 5 dln.
Lit.: Dannemann, P. und seine Naturgeschichte in ihrer Bedeutung für die Gegenwart (1921).
2° Caius P. Caecilius Secundus Minor, Romeinsch magistraat en letterkundige. * 62 n. Chr. te Como, ♱ ca. 114. Hij was de neef van den vorigen en werd door dezen geadopteerd en opgevoed. Als leerling van Quintilianus vormde hij zijn smaak vooral naar Cicero, dien hij ook wilde navolgen. Edel en rechtschapen, heeft hij vooral onder keizer Trajanus invloed gehad. Wij bezitten nog een groote collectie quasi-gewone, doch feitelijk litterair bedoelde brieven van hem, aan allerlei personen gericht en over velerlei onderwerpen. De meest „echte” zijn wel degene, die hij aan Trajanus schreef, toen hij stadhouder in Bithynië was (111 113). Hiertoe behoort ook de briefwisseling met dien keizer over de Christenen, die natuurlijk langen tijd verdacht is geweest bij (ook vooral Hollandsche) geleerden. Thans wordt de authenticiteit dezer stukken niet meer in twijfel getrokken, tenzij door een of anderen fanaticus. Als consul hield P. de lofrede (Panegyricus) op den keizer, die ons ook bewaard is gebleven, 100 n. Chr.
Uitg.: Kukula; grooter: Mervill.
Lit.: J. J. Hartman, Honderd jaar geestelijk leven in den Hom. keizertijd. Slijpen.