(Aeneas Sylvius Piccolomini), paus (1458 1464). * 18 Oct. 1405 te Corsignano bij Siena, ♱ 15 Aug. 1464 te Ancona, waar hij op het punt stond zich in te schepen voor een kruistocht. Vóór zijn pausschap een vermaard Humanist (schreef hist. en geogr. werken, ook een lichtzinnige novelle) en aanhanger van de conciliaire theorie op het pseudoconcilie van Bazel. Sloot zich in 1444 bij de pauselijke partij aan, schreef een Epistola retractationis en toonde zich als paus een man van hooge plichtsbetrachting, vooral vol ijver voor afweer van het Turkengevaar. Ook als paus schreef hij een retractatiebul, waarin de bekende woorden: Aeneam reicite, Pium accipite.
Werken: Opera (Bazel 1551 en 1571) ; Epistolae (in : Fontes Rerum Austriac., 1909 vlg.). Lit.: Pastor, Gesch. d. Päpste (II 71923). Gorris.