is de reactie binnen het Protestantisme tegen de leer van het geloof-alleen en den belijdenisdwang, zich openbarend in een streven naar practische vroomheid, naar een verdieping van het godsdienstig leven door ascese en goede werken te beoefenen. Het p. was dus meer gericht op het hart dan op het verstand en had groote voorliefde voor de mystiek. Beoogde het in den beginne enkel een hervorming van het bestaande kerkelijke systeem, langzamerhand leidde het tot separatisme en het ontstaan van vsch. sekten (→ Hernhutters ; Methodisme ; Quakers). Door godsd. excessen en de „Verlichting” ging het ten onder.
Ontstaan in de 17e eeuw op Ned. bodem (→ Voetius, v. Schuurman, de Labadie), verspreidde het zich naar Duitschland met Halle als centrum (→Spener; Francke, sub 1°) en via Engeland (→ Wesley; Whitefield) naar Amerika (→ Fox, sub 2°; Penn). Wachters.Lit. : Ritschl, Gesch. des P. (3 dln. 1880-’86) ; Goeters, Die Vorbereitung des P. in der Ref. Kirche der Niederl. bis zur Labadistischen Krisis 1670 (1911).