Het blootleggen van in den grond verborgen historische monumenten en andere sporen en resten van menschelijke werkzaamheid. In de laatste halve eeuw zijn o. zeer veelvuldig uitgevoerd en werd kostbaar materiaal gewonnen als kenbron voor de praehistorie en als toelichtende gegevens bij de historie der volken. De o. hebben reeds tot zeer belangrijke resultaten gevoerd, bijv. in Palestina, Egypte, Klein-Azië, Rome. De duurte van het procédé en de bovengrondsche bebouwing maken echter, dat vele kostbare gegevens voor de geschiedenis der menschheid nog wel langen tijd in den grond verborgen zullen blijven.
Voor de afzonderlijke opgravingen zie → Archeologie, alwaar behandeld: Klassieke, Christelijke en Bijbelsche archeologie, alsook de profane arch. van Ned. en België. Voor de Christel, archeologie van Ned. en België, zie → Christelijke Archeologie. De meer belangrijke opgravingen in vsch. daarvoor in aanmerking komende landen en gebieden als → Palestina, Egypte, Italië enz. worden op den naam dier landen zelf behandeld, of op dien der vindplaatsen.