(aldus genoemd naar → Omal) is de naam van een vol-Neolithische cultuur, die, wat onze gewesten betreft, vnl. bloeide in Haspengouw, langs de vallei van de Jeker en in het Z. van Ned.-Limburg. Ze is een uitlooper van de Rijnlandsche en Zuid-Duitsche Bandceramiekcultuur. Blijkens het onderzoek woonden de Omalienlieden in echte dorpen, waarvan alleen de woongroeven (fonds de cabanes) weergevonden werden. Ze leefden van landbouw en veeteelt.
Eigenaardig is het feit, dat hun geslepenwerktuigen nooit uit inheemsche steensoorten vervaardigd werden, maar wel uit vreemde, die vooral uit het Eifelgebied werden ingevoerd. De aanwezigheid van spinringen en de indruk van weefsels op scherven bewijzen, dat de weefkunst hun reeds bekend was. Wat een Omaliennederzetting onmiddellijk onderscheidt van een andere Neolithische is haar ceramiek: halfbolvormige kommen, versierd met ingekorven breede golvende banden of spiralen.Lit.: De Puydt, in: Buil. Soc. Anthrop. Brux. (passim, vnl. 1889-1910); Hamal-Nandrin en Servais, in : Catalogue Somm. de la Section préh. du Musée Archéol. liégeois (1929); Doize, in : Rev. beige d’Arehéol. et d’hist. del ’Art (V, 3, 1935; met bibliogr.). R. De Maeyer.