(Russ. Nowaja Zemlja = Nieuw Land), 900 km lang dubbeleiland, voortzetting van den Oeral, ten N. van Rusland, en sinds 1877 Russ. bezit; opp. 91080 km2.
De N. punt ligt op 77° N. In het midden Cambrische en Devonische gesteenten met veel tuf Overwintering van Barentz op Nova Zembla (1536-’97).
Prent uit een oude reisbeschrijving v. d. tocht v. Barentz. en lava, in het O. en W. sedimenten uit het Carboon.
Het Z. is vlak en laag, naar het N. neemt de hoogte toe tot ca. 1 200 m. Een der vele dwarsdalen is de Matotsjkin Sjar, de scheiding der beide eilanden.
Ten N. van 76° is er landijs, het Z. heeft enkel dalgletsjers. De wintertemp. is in het Z.W. —16°, de zomertemp. 4,3°, de gemiddelde jaartemp. —6,3°.
Toendra overheerscht; rendier, lemming, wolf en vos. Er leven ca. 140 Samojeden in vier nederzettingen.
Jacht en vischvangst.
Er zijn ca. 100 Russen.
Radiostation. Er is steenkool aanwezig. fr.
Stanislaus.Ontdekking. Reeds in de 10e eeuw was N.Z. bekend aan de kooplieden van Nowgorod. Het kreeg echter eerst meer beteekenis door de pogingen tot het vinden van de N.O. doorvaart. In 1553 werd het kustgebied ontdekt door den Engelschman Willoughby. Deze slaagde er echter niet in aan land te komen. Meer nauwkeurige berichten ook van het binnenland verkreeg men door de overwintering van Barentz van 1596 op ’97.
In 1760 werd het eiland voor de eerste maal geheel omvaren door den Rus Losjkin en in 1871 vond de Noor Elling Carlsen het kamp van Barentz. De laatste jaren hebben de Russen er veel wetensch. onderzoek gedaan, in 1923 werd een geophysisch instituut opgericht bij Kaap Matotsjkin en een negatieve niveauverandering geconstateerd. de Visser.