Een kleine hoeveelheid van een bepaalde partij goederen of van een goederensoort, dat dient om den eventueelen kooper op de hoogte te stellen van de kwaliteit van een aangeboden partij. Is het genomen uit de aangeboden partij, dan spreekt men van een uitvalmonster. Is het niet uit een bepaalde partij genomen, maar uit een of meer af ladingen, zoodat het een doorsneekwaliteit aangeeft, dan noemt men het een typemonster.
In den georganiseerden → termijnhandel worden de contracten afgesloten op basis van de kwaliteit van een standaardmonster, ook wel typemonster genoemd. Dit m. is noch uit een bepaalde partij noch uit bepaalde afladingen genomen, doch wordt door deskundigen vastgesteld om een verrekeningskwaliteit te verkrijgen voor termijnzaken. Wordt nu een termijnzaak afgewikkeld door levering, dan wordt de kwaliteitsafwijking vastgesteld door makelaars.
Blijkt de kwaliteit beter dan die van het standaardmonster, dan wordt de contractsprijs verhoogd, in het tegengesteld geval verlaagd. Bij groote afwijking kan de partij niet-leverbaar worden verklaard. Witsenboer