Eerste onderkoning van Egypte, stichter der regeerende dynastie. * 1769 te Kawala, ♰ 2 Aug. 1849 te Kairo. Aanvankelijk Turksch officier, in 1804 door de Mameloeken tot heerscher uitgeroepen. M.
A. liet vsch. groote werken uitvoeren, ten gevolge waarvan het land een hooge welvaart bereikte. Toen de sultan weigerde hem ook tot stadhouder in Syrië te benoemen, brak de Egypt.-Turksche oorlog uit (1831-’33), waarna de zegevierende M. A. toch zijn zin kreeg.
In 1839 eischte hij de erfelijkheid op voor zijn ambt en, daar zijn leenheer weigerde, trok hij opnieuw te velde (1839-’41) en versloeg nogmaals den sultan. Toen kwamen de Westersche mogendheden tusschenbeide en erkenden hem als erfelijk onderkoning, maar dwongen hem Syrië aan den sultan terug te geven.Lit. : Dodwell, The founder of modern Egypt. A study of M. A. (1931). V. Houtte.