Ook mitrailleuse of machinegeweer, vuurwapen, waarmede in korten tijd een groot aantal projectielen, in den regel van het kaliber der handvuur-wapenen, wordt verschoten. De oudste m. werken door handbeweging, de moderne automatisch. Reeds in de 16e eeuw heeft men zgn. hagel- en orgelgeschut vervaardigd om in korten tijd een groot aantal kleine projectielen te verschieten.
In 1864 werd in den N. Amer. oorlog zgn. kartetsgeschut gebruikt, dat met den naam van m. werd aangeduid, nl. het Gatling-kanon (een bundel van 6 loopen, draaiende om een gemeenschappelijke as), ingericht voor onafgebroken vuur en de Requabatterij, ingericht voor salvovuur; dit wapen had 27 loopen, die tegelijk werden geladen en afgevuurd. In 1870 gebruikten de Franschen den salvomitrailleur de Reffije met 25 vaste loopen, een voorlooper van de Christophe en Montigny (37 loopen), die in de Ned. bewapening aanwezig is geweest.
De oude m. M 90 (Gardner) met 2 loopen, kaliber 11 mm, was ingericht voor handbeweging en onafgebroken vuur, In 1883 vervaardigde Maxim den eersten automatischen m. Daarna volgden talrijke andere, uitgaande van het beginsel, den gasdruk voor het bewegen van het mechanisme te benutten.Men onderscheidt gasdrukladers en terugstootladers, naargelang de krachten, die het mechanisme in werking stellen, direct of indirect aan den gasdruk worden ontleend.
Wat het gewicht betreft, onderscheidt men lichte en zware m. De lichte heeft een eenvoudige ondersteuning, dient voor het afgeven van korte vuurstooten en heeft luchtafkoeling (van den loop). De zware m. heeft een zwaardere ondersteuning (affuit), dient voor het afgeven van lange vuurstooten en heeft óf waterafkoeling, óf een extra dikken loop, óf de loop is voorzien van ribben.
De geweermitrailleur vormt een overgang tusschen m. en automatisch geweer. Hij is lichter dan de m. en heeft een zeer eenvoudige ondersteuning. Behalve voor onafgebroken vuur is de geweermitrailleur tevens dikwijls ingericht voor vuren schot voor schot. De automatische (zelflaad)geweren, karabijnen en pistolen zijn slechts ingericht voor vuren schot voor schot, d.w.z. dat voor het afgeven van elk schot opnieuw aan den trekker moet worden getrokken.
De mitrailleurpistool is eigenlijk een zelflaadpistool, dat door verbinding aan een kolf tegen den schouder gebracht kan worden en gebruikt wordt als de karabijn, doch geringere afmetingen heeft dan deze.
De vuursnelheden der nieuwe m. bedragen 400-600 schoten per minuut. Tegen luchtdoelen worden dikwijls eenige m. (2 tot 4) op één affuit gekoppeld, om een nog grootere vuursnelheid te verkrijgen. Hoewel m. als regel het kaliber der handvuurwapenen hebben, worden dikwijls automatische kanonnen van 2-4 cm ook m. genoemd (bijv. bij de marine). Nijhoff.