1° Ital. provincie op. N.O. Sicilië; opp. 3 250 km2, ca. 600 000 inw., 185 per km2, 89 gemeenten.
M. wordt doorsneden door het kristallijne Peloritaansche gebergte en door de kalksteenruggen van het Nebrodische gebergte (tot ca. 1 800 m). Vele aardbevingen. Vischvangst; zijderupsenteelt; vreemdelingenverkeer; teelt van wijn, olijven, zuidvruchten, tarwe.2° Hoofdstad van de gelijknamige prov. (XIV 320 E5); 182 000 inw. In 1908 door een aardbeving geheel vernield. De stad ligt verscholen in de tuinen met zuidvruchten en ligt zeer gunstig voor het scheepvaartverkeer met de Middellandsche Zee-havens en de Ital. kolonies. De treinen worden overgezet naar Reggio en Villa S. Giovanni. Grootste uitvoerhaven voor zuidvruchten. Bisschopszetel. De oude gebouwen zijn grootendeels vernield: van den Noormannen-dom (ca. 1100) is de benedenkerk over. Heere.
Geschiedenis. Messina is een Oud-Grieksche stad in den N.O. hoek van Sicilië, gesticht door Chalcidiërs en Cymaeërs (8e eeuw v. Chr.). op de reeds bestaande Siculische stad Zancle. In 494 v. Chr. werd M. door toedoen van Anaxilas, tyran van Rhegium, bezet door Joniërs, die na den val van Milete uit Klein-Azië gevlucht waren voor het Perzisch gevaar. Ca. 480 nam Anaxilas zelf de stad in en gaf haar den naam Messana (hij was Messeniër van afkomst).
In 461 bevrijdde M. zich van het juk van Rhegium. Verder had M. te kampen tegen en te lijden vanwege Carthago en de tyrannen van Syracuse. Ca. 283 kwamen de zgn. Mamertini, de Campanische soldatenbenden van ➝Agathocles van Syracuse, M. uitmoorden en uitplunderen en geheel N.O. Sicilië bezetten, tot ze in 264 door Hiero II werden verslagen. In 263 v.
Chr. werd M. als civitas foederata met Rome verbonden. V. Pottelbergh.
3° Straat van Messina, 3-18 km breede en hoogstens 100 m diepe zeestraat tusschen de uiterste Zuidpunt van Italië en Sicilië. Bekend centrum van aardbevingen. De getijdenstroomingen leveren voor de huidige scheepvaart geen bezwaren meer op, evenmin als de draaikolken: zoo de ➝Charybdis aan den Siciliaanschen kant. Heere.