Maximumstelsel is een door de Ned. → Drankwet genormeerde, de kleinhandelaren (verkoop beneden 10 l) verbindende maatregel, betreffende het hoogste aantal → vergunningen en verloven A, met het doel, misbruik van → sterke en zwak-alcoholische dranken als volksverschijnsel tegen te gaan door het beperken van het aantal verkoopgelegenheden. De vergunningen en verloven, die voor het maximum in aanmerking komen, zijn: tapen slijtvergunningen, sociëteitsvergunningen en verloven A. Hotelvergunningen tellen niet mee voor het maximum, evenmin de verloven B.
Het maximaal aantal vergunningen en verloven A is voor iedere gem. vastgesteld, afhankelijk van het getal inw. Zoo mogen in gem. met meer dan 50 000 inw. op elke 500 inw. één vergunning en één verlof A zijn; in gemeenten met niet meer dan 10 000 inw. één vergunning en één verlof A op elke 250 inw. Op voorstel van den gemeenteraad kan de Kroon het maximum verlagen. Bij uitzondering kan het worden verhoogd voor buitengewone inrichtingen van maatschappelijk verkeer. Om in gemeenten, waar feitelijk het maximum reeds is overschreden, op het maximum terug te komen, bepaalt de wet, dat men alleen een vergunning (of verlof A) kan bekomen, door twee afstandsverklaringen van bestaande vergunning (of verlof A) houders te koopen en deze over te leggen; uitgezonderd zijn localiteiten, waar vóór 1 Mei 1881 sterke drank verkocht werd; voor deze kan als regel licentie verkregen worden. De gemeenteraad is bevoegd voor bepaalde wijken geen vergunningen of verloven A te verleenen, of in beperkter aantal dan het bepaalde maximum.
De wet geeft vrijstelling wat betreft den verkoop van sterken drank in internationale restauratierijtuigen, op internationale booten, in militaire localiteiten en legerplaatsen voor hem, die van het militair gezag toestemming daartoe verkregen heeft; zwak alcoholische dranken mogen ook vrij verkocht worden in niet-internationale restauratierijtuigen en op booten, alsmede in winkels, pakhuizen e.d., mits in gesloten flesschen, kruiken enz., waarop het alcoholpercentage is vermeld.
Lit.: De Drankwet; de Brey, De nieuwe Drankwet. Kruisverbond Seminarie Hoeven.