Instrument voor het meten van den druk of de spanning van een in een afgesloten ruimte aanwezige vloeistof of gas. De oudste en meest, eenvoudige m. is de vloeistofmanometer; tegenw. is hij verdrongen door een metaal- of veermanometer. De vloeistofmanoineter bestaat uit een gesloten reservoir, ten deele met een vloeistof gevuld, waarin een aan beide zijden open glazen buis is aangebracht, die tot dicht bij den bodem doorloopt en aan de bovenzijde met de atmospheer in verbinding staat; óf hij bestaat uit een loodrecht opgestelde U-vormige glazen buis, gedeeltelijk met vloeistof gevuld, aan de eene zijde open, aan de andere zijde gesloten.
Als het reservoir, resp. het afgesloten deel der buis, in verbinding gesteld wordt inet. een ruimte, waarin een van de atmospheer afwijkende druk heerscht, zal het niveau in de open buis t.o.v. dat in het reservoir of de gesloten buis een anderen stand aannemen. Het verschil der beide niveau’s is een maatstaf voor den te meten druk.Bij het meten van lage drukken kan nog water gebruikt worden, voor hoogere drukken wordt kwikzilver gebruikt. Voor drukken echter van eenig belang kunnen geen vloeistofmanometers gebruikt worden, daar de vloeistofbuis te lang zou worden. In dat geval worden metaalen veermanorneters gebouwd, waarvan de werking berust op de vormverandering van elastische metalen platen of buizen bij wisselenden druk. De meest bekende m. zijn die, welke ontstaan zijn uit de origineele instrumenten van Schaffer en Budenberg, resp. van Bourdon. Het eerste bestaat uit een veerende gegolfde plaat, die doorbuigt ten gevolge van den te meten druk, daarop uitgeoefend door het gas of de vloeistof. De doorbuiging wordt door middel van een op de plaat bevestigd stangetje met korten hefboom overgebracht op een tandsegment, waarop een wijzer is bevestigd, die de doorbuiging sterk vergroot laat aflezen.
De veermanometer van Bourdon berust op de eigenschap eener metalen gebogen buis van ovale doorsnede, om zich uit te strekken als de inwendige druk vermeerdert en zich te krommen bij vermindering van dien druk. De eene zijde is vast ingeklemd, het andere einde is door een stangetje verbonden met een wijzer, die op een schaal de afwijkingen aanwijst. De aldus vervaardigde m. moeten geijkt worden naar een precisiemetaal- of veermanometer, die oorspr. geijkt werd naar een vloeistofmanometer.
De m. kan registreerbaar worden uitgevoerd. De wijzer wordt dan voorzien van een schrijfstift, die een lijn schrijft op een met papier bespannen, langzaam draaiende trommel. De schaalverdeeling van een m. geschiedt gewoonlijk in atmospheren of in kilogram per cm2. Beukers.