1° Eiland, ten N.O. van Java (XIV 496 H/J 2-3). M. bestaat in het midden, dat heuvelachtig is, uit mergels en mergelachtige kalksteen, de vlakten in het N. en Z. zijn Quartair of Recent. Administratief vormt M. een afdeeling (residentie), behoorend tot de provincie Oost-Java.
Opp. 5 471,40 km2; hiervan zijn 371 254 ha droge en 74 306 ha natte (sawah)bouwvelden der Inh. bevolking. Hun grondbezit is geheel erfelijk individueel. Eind 1930 telde M. met bijbehoorende eilanden 962 462 bew., w.o. 1051 Europ., 5 032 Chin. en 710 andere Vreemde Oosterlingen.
De regenval is klein, waardoor, mede tengevolge van de bodemgesteldheid, de vruchtbaarheid gering is. De cultuur van maïs, het hoofdvoedsel der bevolking, is van meer beteekenis dan die van rijst. De bevolking teelt ook vruchten (W. en midden-M.) en tabak; cultuurondernemingen komen niet voor.
In de laatste jaren wordt in N. Madoera petroleum gewonnen.
Van zeer veel belang is de veeteelt.
Zoutaanmaak en visscherij zijn mede belangrijk. M. kan echter zijn bewoners niet voeden. In 1930 bleek ruim ¼ millioen of ruim 13 % van zijn bevolking te zijn geëmigreerd naar de regentschappen Banjoewangi, Djember, Loemadjang en Malang alsmede naar de stad Soerabaja.
Mede emigreeren ieder jaar tijdelijk duizenden Madoereezen naar koffie-, rubber- en suikerondernemingen in de gewesten Besoeki en Pasoeroean; na afloop van het hoogseizoen keeren zij naar huis terug. Zie ook → Madoereesch, → Madoereezen, → Indië (sub IX, kunst). Zie afb. 8 op de pl. t/o kolom 513 in dl.
XIV.Kerkelijk is M. ingedeeld bij de apostolische prefectuur van Malang van de pp. Carmelieten, die er geregeld dienstreizen naar doen. De stichting van staties is in naaste voorbereiding. Brokx
2° District in het Britsch-Indische presidentschap Madras; opp. 18 402 km2, 3 831 000 inw. Het bestaat veelal uit vlakten, waarin eindigen uitloopers van de W. Ghats (o.a. de Palnihills). Hoofdmiddel van bestaan is landbouw (maïs, rijst, katoen, tabak), waarbij soms irrigatie toegepast moet worden.
3° Hoofdstad van het gelijknamige district in Br.-Indië (X 224 D 5-6), met ca. 182 000 inw., ligt aan den Z. Ind. spoorweg en telt vele bezienswaardigheden, o.a. de Sjiwatempel en het paleis van Tiroemala. Uitvoer van katoen, mousseline en metaalwaren. Zie afb. 4 op de pl. t/o kol. 112 in dl. XIV.
Lit.: W. v. d. Sleen, Zwerftochten door Br. Indië (1929, 203 vlg.). Sipman