1° Dept. in de rep. Peru; omvat een groot gedeelte der Cordilleras en lage gedeelten van het stroomgebied der Amazone; voornaamste product: rubber. Opp. 422 903 km2; ca. 150 000 inw.
Hoofdstad: Iquitos.2° Een stad in de provincie Ancona (Italië), 127 m boven zee op een heuvel; ca. 7000 inw. (Kath.). Bekende bedevaartsplaats naar de kerk della Santa Casa. L. werd in 1586 als bisdom opgericht en in 1592 vereenigd met het bisdom Recanati, waar het ook zijn zetel heeft.
In L. zou zich het Heilig Huis van Nazareth (Santa Casa) bevinden. Volgens een overlevering, die niet ouder is dan de tweede helft der 15e eeuw, zou het 1291-’95 daarheen door engelen zijn overgebracht. De bronnen van dit verhaal (relatio Teramanni) zijn echter in hooge mate verdacht. Daarbij komt, dat de inhoud niet in overeenstemming is met het feit, dat men te Nazareth sedert de 12e eeuw wel een grot aanwees, waarin de Boodschap zou hebben plaats gehad, doch geen bezoeker der H. plaatsen er ooit het H. Huis heeft gezien, hoever men in de overlevering ook teruggaat. En toch: prius debet esse quam transferri, iets moet eerst bestaan, wil het overgebracht kunnen worden! Vanzelf komt daarmee tevens de vraag te vervallen, of de Santa Casa van Loreto architectonisch overeenstemt met het H. Huis te Nazareth. Wel bestond echter te Loreto blijkens een charter van 1194 een O. L. Vrouwekerkje, waarin volgens een oorkonde van 1315 een wonderdadig Maria-beeld vereerd werd.
Uit pauselijke aflaatbrieven blijkt verder, dat de devotie tot O. L. Vrouw er steeds groeiende was. In 1470 constateert Paulus II, dat de kerk wonderbaarlijk is gebouwd, daar ze geen fundeering heeft, en sluit hij zich aan bij het algemeen gevoelen, dat God er het Mariabeeld begeleid door engelen geplaatst heeft. Onder Julius II heeft de groei van de legende zijn hoogtepunt bereikt: in 1507 beroept de paus zich officieel op het vroom gevoelen der geloovigen, dat de overbrenging van het huis op de bekende wijze heeft plaats gehad. De ontwikkeling van het schoone verhaal heeft zich in minder dan een halve eeuw voltrokken, echter niet zonder tegenspraak en weifeling in de redactie. Welke factoren hierop van invloed zijn geweest, is tot heden een onopgeloste vraag.
Betreffende het feest van O. L. V. van Loreto, zie onder ➝ Mariafeesten (sub C). Aangaande de litanie van Loreto, zie ➝ Litanie.
Lit.: U. Chevalier, Notre-Dame de Lorette. Etude hist. sur l’authenticité de la Santa Casa (1906); G. Hüffer, Loreto. Eine geschichts-kritische Untersuchung der Frage des hl. Hauses (2 dln. 1913-’21). Th. Heijman.
Litanie van Loreto, ➝ Litanie.