Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Lijdenswerktuigen

betekenis & definitie

De l. van Christus werden in de M.E. veelvuldig vereerd; ze werden „wapenen” of „arma” Christi genoemd, omdat Christus hiermee de overwinning had bevochten. Het voornaamste wapen is het kruis, vervolgens de nagelen, lans, geeselkolom, koorden, doornenkroon, purperen koningsmantel, rietstok met spons, ongenaaide rok, dobbelsteenen, zweetdoek van Veronica, ladder, graf en lijkdoeken. In de geestelijke literatuur en in de beeldende kunst is er vaak sprake van de l.

De eerste afbeeldingen der l. dateeren van de 14e eeuw, niet zelden staan zij in verband met de Gregoriusmis. Voor de Nederlanden zij gewezen op een werk van Memlinc (Granada), Hugo van der Goes (Weenen), Geertgen tot St. Jans (Aartsbiss. museum te Utrecht) e.a.

Zie ook → Lijdensrelieken.Lit.: M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden (II 1931, 81-95); K. Smits, Iconogr. v. d. Ned. Primitieven (1933, 116). p.Gerlachus.

< >