De antwoorden op de vraag naar het waarom van het l. zijn zeer uiteenloopend. Heidensche denkers hebben gemeend, dat het l. slechts een last was, dien de mensch zoo ver mogelijk van zich af moest werpen, door het zoeken van genot. Maar ook het grootste aardsch genot kan hoogstens voor eenigen tijd het l. verdooven, doch het l. zelf verdwijnt er niet door en krijgt evenmin waarde voor het leven.
Eenigszins verstandiger dan deze hedonistische levensbeschouwing (→ Hedonisme) is de Stoïcijnsche opinie Stoa), volgens welke de mensch, door zich te oefenen, zich zooveel mogelijk ongevoelig moet maken voor het l. De opinie der moderne Christian Science, die de realiteit van het l. loochent, heeft geen ander antwoord noodig dan het feit, dat iedereen zelf ervaart.Het Christelijk antwoord op de vraag is het volgende: het l. is een straf voor de zonde. Het is passend, dat iemand, die uit vrijen wil de natuurlijke orde, door God ingesteld, tracht te verbreken, gestraft wordt, opdat zoo de rechtvaardigheid hersteld worde.
Nu is in de zonde van den eersten mensch heel het menschdom in opstand gekomen tegen God en daarom is het passend en noodzakelijk, dat heel het menschdom daarvoor de straf ondergaat. Bovendien verdient ieder, die persoonlijk misdoet, ook persoonlijk straf. Zoo heeft dus het l. in Gods wereldplan de waarde van een rechtvaardige vergelding.
Vervolgens leert de openbaring, dat het l. hier op aarde nog grootere beteekenis heeft en wel: op de eerste plaats kan de smart, die het l. veroorzaakt, een middel worden om den zondaar tot God terug te brengen, omdat hij door zijn l. zijn zonde leert erkennen; vervolgens kan de rechtvaardige door zijn l. in afhankelijkheid van de verdienste van Christus reeds hier op aarde de straf, die hij door zijn zonde verdiende, uitboeten en daardoor ontsnappen aan de eeuwige en tijdelijke straffen na den dood; ten slotte is het geduldig gedragen l., juist omdat het meer vergt dan andere deugddaden, voor den rechtvaardige een groote bron van verdiensten, voor hemzelf en voor anderen, en een veilig middel van deugdoefening.
De groote waarde, die het l. voor den Christen heeft, geeft St. Paulus aan in Rom. 8.17: wanneer we gelijkvormig worden aan Christus in het l., zullen we ook gelijk aan Hem worden in zijn Glorie. Door het l. van Christus krijgt al het andere zijn waarde.
Lit. : Potters, Verklaring v. d. Katechismus (I, 178190); A. ter Maat, De lessen van het Lijden.
Het Lijden van Christus, waaronder vooral verstaan wordt zijn dood aan het Kruis, was het zwaarste l., dat ooit werd geleden, zoowel om de hevigheid van de marteling als om de uiterste teergevoeligheid van Christus’ volmaakte menschelijke natuur. Dit hevig l., hoewel niet uiteraard noodig voor onze verlossing, heeft Christus willen ondergaan, om ons zoo de liefde te toonen, die Hij voor het menschdom koesterde, en zijn grooten afkeer van de zonde en ook om ons een voorbeeld te geven van onderworpenheid aan Gods wil, daar Christus immers, naar Hij zelf verklaarde, uit gehoorzaamheid den Kruisdood onderging.
Christus droeg zijn l. aan den hemelschen Vader op als een offer en wel als het eenige en volmaakte offer van het N. Test. Het was een offer tot eer en lof van God, maar vooral was het een zoenoffer, waardoor de menschheid met God verzoend werd, waardoor de hemel wederom werd opengesteld voor alle menschen, die deelhebben aan de verdiensten, die Christus door dat offer heeft verdiend. Want behalve dat Christus voor zichzelf door zijn Kruisdood de verheerlijking verdiend heeft, verwierf Hij voor allen, die door de Sacramenten deelhebben aan de gevolgen van het Kruisoffer, den hemel en alle genaden, die zij noodig hebben om den hemel te bereiken.
Zie ook → Lijdensf eesten; Lijdensrelieken, enz.
Lit.: Al. Janssens, Het Menschgeworden Woord. Het Mysterie der Verlossing (I); Potters, Verklaring v. d. Katechismus (II). v.d. Putte Voor de iconographie van het l. van Christus zie men bij de namen der verschillende stadia van Jesus’ lijden, bijv. → Doodstrijd van Jesus in den Olijfhof, → Geeseling van Christus, → Kruis, enz. Zie verder → Lijdenswerktuigen.