Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 18-09-2019

Laurentius (Heilige)

betekenis & definitie

♱ 10 Aug. 258 te Rome. Leerling van paus Sixtus II, die hem onder de 7 diakenen van Rome opnam en aartsdiaken maakte. Hij stierf met paus Sixtus onder de vervolging van keizer Valerianus, echter drie dagen later, nadat hij (vlg. een niet in allen deele betrouwbare legende) op den eisch de schatten der kerk te toonen, op den derden dag kwam met een groote schare armen.

Hij werd levend op een rooster gebraden, waarbij hij volgens de legende tot zijn beulen zou gezegd hebben: Keer mij maar om en eet. Hij genoot reeds aanstonds een hooge vereering en was voor Rome, wat St. Stephanus voor Jerusalem was.

Reeds ten tijde van Constantijn werd over zijn graf een kerk gebouwd, welke tot de zeven basilieken van Rome behoort: St. → Laurentius buiten de muren. Een tweede kerk werd binnen de muren gebouwd „in Damaso”. Om zijn zorg voor de armen wordt hij vereerd als de patroon der armen; omdat hem als diaken de zorg over de boeken der kerk was opgedragen, als patroon der bibliothecarissen, vooral in het wereldberoemde Escuriaal in Spanje, een St.

Laurentiusklooster met een der rijkste bibliotheken der wereld, door Philips II gesticht ter herinnering aan zijn overwinning op de Franschen op St. Laurentiusdag 1557. Om den aard van zijn dood is hij nog de patroon der brandweerlieden en van koks en banketbakkers.

Feestdag 10 Augustus.Lit.: Acta S. S. Aug. (II, 485 vlg.). Feugen.

Over den naar den H. Laur. genoemde kerk te Rome, zie → Laurentius-buiten-de-muren.

In de iconographie isL. zeer veelvuldig behandeld; een rooster is zijn meest gebruikelijk attribuut. Oudste voorstelling is het mozaïek in de grafkapel van Galla Placidia te Ravenna; verder leverden Masolino en fra Angelico (Vaticaan) een cyclus van het leven en den marteldood van L. Ook komt hij voor bij Van Eyck (Aanbidding van het Lam) en in het Getijdenboek van Philips den Goeden.

Lit.: Künstle, Ikonogr. der Heiligen, p. Gerlachus.

< >