1° Gem. en schilderachtig, oud dorp in het ➝ Gooi, het Z.O. der provincie N. Holland; opp. 1 234 ha; in 1936 ruim 8 000 inw. (1900: 2 400; 1920 ruim 5 100), waarvan 52 % Kath., vormend één parochie, 31 % Prot., 2 % Isr. en 15 % onkerkelijk. L. telt 2 openbare leeszalen (1 Kath.), en een Kath. ziekenhuis.
Onder de herstellingsoorden en andere groote stichtingen bevinden zich de sanatoria Hoog-Laren en Juliana-oord en de Bergstichting (voor Isr. voogdijkinderen). In L. is landbouw, veeteelt, tapijtindustrie (2 fabr., 100 arbeiders) en vreemdelingenverkeer; er wonen veel forensen. L. is bekend als artistencentrum (schilders, beeldhouwers, musici, schrijvers) met jaarlijksche schilderijenexposities in hotel Hamdorff; Mauve, Neuhuis, Kever, Israëls e.a. woonden hier korteren of langeren tijd.
Sedert Oct. 1936 woont er Maria Montessori. Door de Gooische tram heeft L. verbinding met Amsterdam, Bussum en Hilversum.L. (lar = woonplaats, nederzetting) was na Naarden lang de belangrijkste plaats in het Gooi en ook hier leefde men van landbouw en veeteelt (schapen) en kaardde men wol voor de Naardensche textielnijverheid. De kern van het dorp ligt in een dal; hooger gelegen deelen zijn o.a. Sint-Janskerkhof, Hoefloo en Laarderhoogt, waar zich een militair kamp bevindt. Het boerenhuis bewaarde er tot heden zijn eigen karakter. L. was de eerste gem. in Ned. met een schoonheidscommissie voor het bouwen.
Hier ligt het oudste Gooische Christencentrum. Op het Sint-Janskerkhof, een gunstig gelegen plek, waar van ouds een 7-tal wegen samenkwamen, verrees het eerste kerkje (begin 8e eeuw?), nadat vlg. overlevering er eeuwenlang een heidensche offerstede was geweest. Toen langzamerhand elk dorp zijn kerk kreeg, raakte de kapel in verval; ong. 1600 is ze afgebroken. Alleen het kerkhof bleef. Elk jaar trekt nog op 24 Juni uit de dorpskerk de St. Jansprocessie, de eenige openbare in de Noordelijke provincies, naar deze historische plek.
2° Gem. in Gelderland in het N. van de Graafschap Zutphen, ca. 15 km ten N.O. van Zutphen (XI 512 F3). Opp. 10 500 ha; ruim 6 000 inw., waarvan 94 % Ned. Herv., 3 % Geref., ruim 1 % Kath. Omvat de dorpen Laren en Barchem en een aantal buurtschappen, o.a. Ampsen, waar ook het gemeentehuis staat. Middelen van bestaan zijn landbouw en toerisme. Natuurschoon en kasteelen: o.m. het kasteel en landgoed Ampsen (17e en 18e e.); het kasteel Verwolde, dagteekenend uit de 14e e., in 1776 opnieuw gebouwd en in 1929 vernieuwd; het kasteel Oolde (1662); huize de Boekhorst in de buurtschap Klein Dochteren, waar dr. W. C. H. Staring, de geoloog, woonde, verder Huize het Ross en de ruïne van kasteel Nettelhorst. In Barchem bevindt zich het huis der Woodbrookers, verzamelpunt van Protestanten, die zich tot deze organisatie met vele relig. cursussen voelen aangetrokken. L. behoorde tot het schoutambt Lochem. Het werd de woonplaats van hen, die niet meer tot de hoorigen van de talrijke kasteelen behoorden.