Hieronder vat men tegenwoordig samen de talen van de oudste in Afrika te bereiken Negerlaag van Pygmoïd karakter (khoin = mensch). Hiertoe behooren het San der Bosjesmannen, het Nama der Hottentotten (beide vooral in de Kalahariwoestijn), het Sandawe uit de streek der groote meren (O. Afrika), enz.
Kenmerken zijn de zuigklanken (clicks), de muzikale woordtoon, de sterke neiging tot een isoleerenden opbouw van den zin. De vrij sterke afwijkingen van het Nama zouden op Hamietischen invloed berusten.Lit.: W. Schmidt, Die Sprachfamilien und Sprachenkreise der Erde (Heidelberg 1926). Wils.