Kermis kenmerkte zich door vlagvertoon en volksvermaken, nadat de kerkelijke viering, de plechtige H. Mis ter herdenking der kerkwijding, geëindigd was. De Haagsche kermis, waar ook de deftigste lieden verschenen, was zeer beroemd met haar schilderijen- en boekenkramen, goud-, zilver- en zijdekramen, haar koekkramen, waar de vrijers hun kermiskoeken kochten als liefdesaanzoek, met haar trek-, lot- en rijffelkramen, haar goochelaars, potsenmakers en kwakzalvers.
De jongelui der Fransche kostschool schreven hun ouders om zakgeld in een kermisbrief; knechts genoten hun kermisbier. De jaarmarkten, bij voorkeur op de kermissen gesteld, werden ingeluid met de klok; bij den eersten toon begon de dans en bij den laatsten galm werden houten kruisen, meestal rood, ook wel zwart of wit, aan de poorten der stad gespijkerd of aan de bruggen, als teeken van het vrijgeleide voor wie uitgebannen waren wegens schulden of civiele zaken, en van den marktvrede, die rust en veiligheid verzekerde. De kermisspullen bleven, evenals de braspartijen waartoe ze veelvuldig aanleiding gaven, hoezeer ook van kerkelijke zijde hiertegen gewaarschuwd werd.Lit.: J. ter Gouw, De Volksvermaken (1871, 437466). Knippenberg