Hiertoe behooren:
a) ziekten van de pharynx (➝ Keel):
1° ➝ amandelontsteking.
2° Slijmvliesontsteking, onderscheiden in pharyngitis acuta en pharyngitis chronica. De eerste is meestal een gevolg van verkoudheid, de tweede van een chronische neuscatarrh of van misbruik van tabak of alcohol.
3° Infectieziekten, zooals tuberculose (lupus), syphilis, lepra, framboesia, gangosa, espundia leishmania).
4° Nieuwvormingen, zoowel goedaardige cysten, vetgezwellen, vaatgezwellen) als kwaadaardige (kanker, sarcoom, enz.).
b) ziekten van het strottenhoofd;
1° ontstekingen van het geheele strottenhoofd of gedeelten, bijv. van de stembanden. Men onderscheidt ontsteking van het slijmvlies en ontsteking van de kraakbeentjes of van het kraakbeenvlies. Men heeft acute en chronische ontsteking. De laryngitis acuta ontstaat meestal door kou vatten, griep, maar ook door overinspanning van de stem en door stof, rook of scherpe dampen. Verschijnselen zijn heeschheid, kriebel in de keel, enz. De laryngitis chronica wordt veroorzaakt door verkeerd gebruik van de stem, door ontstekingen in neus of neuskeelholte, door verblijf in stoffige ruimten en door het voortdurend inademen van scherpe dampen. Ook kan een chronische infectieziekte de oorzaak zijn (tuberculose, syphilis). Verschijnselen: heeschheid of stemloosheid, pijn bij het spreken, soms pijn bij het slikken, dikwijls uitstralend naar het oor.
2° Oedeem: sterke zwelling van het slijmvlies met vochtophooping. Hierdoor kan ademnood en zelfs verstikking ontstaan. Oorzaak: ontsteking van het strottenhoofd of omgeving, bij sommigen door geneesmiddelen, zooals joodkali.
3° Stembandverlammingen; komen voor bij ontstekingen en gezwelvorming in de omgeving van het strottenhoofd, borstholte of het verlengde merg. Sommige verlammingen geven heeschheid, andere bezwaren bij de ademhaling.
4° Nieuwvormingen. Er zijn goedaardige gezwellen (poliepen, fibromen) en kwaadaardige (kanker, enz.). Verschijnselen: heeschheid, bloeding, enz.
5° Krampen (spasmus); komen vooral bij kinderen voor als gevolg van Engelsche ziekte, voedingsstoornis, enz.
Nelissen.