Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 15-08-2019

Kaiser

betekenis & definitie

Georg, Duitsch tooneelschrijver, eerst van Expressionistische, na 1920 van meer eclectische richting. * 25 Nov. 1878 te Maagdenburg. Voor den koel-intellectualistischen K. is een drama „een tot het eind door te denken gedachte”.

Dat geeft dan een productie, die de meest uiteenloopende vraagstukken en situaties, met sterk-beheerschte, filmachtige tooneeltechniek, in een taal van ongemeen heldere, soms telegraphische directheid, oplost in een wereldvisie, gekruid met ongeloof aan de hoogere menschelijke waardigheid, luchthartig scepticisme en pijnlijk-onbeschaamd onthulde erotiek. Het talent van K. lijdt onder zijn veelschrijverij.

Vaak streng voorbehoud.Voorn. werken: Die Bürger von Calais (waardige uitbeelding van het vaderlandsch gemeenschapsgevoel; zijn meesterstuk! 1914); Von Morgens bis Mitternachts (satire van den bourgeois; 1916); Der Zentaur (1916); Die Koralle (1917); Gas (I-II; veroordeeling van de moderne machinecultuur; 1918-’20); Hölle, Weg, Erde (1919); Der gerettete Alkibiades (1920); Nebeneinander (1923); Die Flucht nach Venedig (1923); Gilles und Jeanne (1923); Kolportage (1924); Lederköpfe (1928); Oktobertag (1928); Mississipi (1930); Es ist genug (roman, 1932). Lit.: B. Diebold, Der Denkspieler G. K. (1924); M. Freyhan, G. K.’s Werk (Berlijn 1926); L. Lewin, Die Jagd naeh dem Erlebnis (1926);

H. F. Königsgarten, G. K. (1928).

Baur.


2° Frederik, Nederl. astronoom, vooral zeer goed waarnemer.
* 10 Juni 1808 te Amsterdam, ♱ 28 Juli 1872 te Leiden. K. werd in 1826 observator te Leiden, in 1837 lector, in 1840 buitengewoon en 1845 gewoon hoogleeraar in de sterrenkunde te Leiden.
K. is bekend om zijn berekeningen en waarnemingen van de komeet van Halley, waarvoor hij in 1835 eeredoctor in Leiden werd; om zijn waarnemingen van dubbelsterren, van de planeet Mars en bepalingen van absolute coördinaten van vaste sterren. In 1853 werd K. verificator van zeeinstrumenten, een rijksdienst, die op zijn raad werd gesticht en tot 1883 in de Leidsche sterrenwacht was ondergebracht. De oude sterrenwacht op het academiegebouw werd door hem belangrijk vergroot en verrijkt en in 1860 werd in den Hortus Botanicus een nieuwe geopend, het hoofdgebouw van den tegenwoordigen sterrenwacht. Zijn uitstekende populaire werk „De Sterrenhemel” (2 dln.) was van alg. bekendheid.

P. Bruna.

3° Isabelle, Zwitsersche dichteres van Duitsche en Fransche lyriek en verhalen; tot het Katholicisme bekeerd. * 1866 te Beckenried, ♱ 1925 aldaar.

Voorn. werken: Ici-Bas (1888); Mein Herz (1908). Romans: Die Friedenssucherin (1908) ; Bilda die Hexe (1923): Letzte Garbe (1929).

< >