Eigenlijk: Jan Gerritsz Versteghe, Ned. Reformator. * Ca. 1520 te Stroe op de Veluwe, † 1570 te Bacharach a. d. Rijn. Sinds 1544 pastoor te Garderen, waar in de kerk in 1912 een gedenkteeken voor hem is opgericht.
Als verkondiger van kettersche leerstellingen werd hij in 1550 te Arnhem opgesloten, en na herroeping tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld. Door tusschenkomst van de landvoogdes Maria onder bepaalde voorwaarden in 1553 door Sonnius vrijgelaten. Hij belooft drie jaar te Leuven aan de „pausselicke theology” te gaan studeeren, maar vlucht na drie dagen, schrijft in Geldersch dialect het vaak herdrukte en vertaalde boekje „Der leken wechwijser”: een belijdenis van zijn Reformatorische ideeën (1554), wordt in dat jaar predikant te Steeg bij Bacharach en treedt sinds 1561 als super-intendent van dat district op. Veluanus’ leer draagt een eigen nationaal Gereformeerd karakter, al wordt zij met den tijd steeds meer Zwingliaansch.Werken: Buiten den Wechwijser (herdrukt in de Bibl. Reform. Neerl. IV, 1903-’14) schreef hij onder pseud. Adamus Christianus: Vom Nachtmal Christi (Zürich 1557) en Bekantenisz von dem waren Leib Christi wider die Jhesuyten (1561). — Lit.: Lindeboom, in: Nw. Ned.
Biogr. Wbk. (III, met lit. opg.). Verder: Knappert, Het ontstaan en de vestiging van het Protest, in de Nederlanden (1924). Wachters.