Specifieke staat der op een zeker oogenblik aanwezige bezittingen en schulden met aanduiding harer waarde als hulpmiddel ter balanssamenstelling. Practisch bestaat hij als regel uit afzonderlijke overzichten over de verschillende activa en passiva en hun waarde.
In Nederland is eenig wettelijk voorschrift omtrent de opmaking van een i. in het W.v.K. niet gegeven. Indirect wordt deze plicht opgelegd door het voorschrift ter opmaking van een balans. Voor het Burger 1. Recht, Boedelbeschrijving. C. Janssens. In België voorziet het Belg. W.v.K. in de wettelijke verplichting tot opmaking van een jaarlijkschen i. Het inventarisboek, waarin jaar na jaar elk koopman verplicht is een i. van zijn roerende goederen en van zijn vorderingen en schulden over te schrijven, is een der drie boeken, waarvan het houden door de wet is opgelegd (art. 17 W.v.K.). De i. is niet alleen een opgave in hoeveelheid, maar ook in waarde, daar hij voor doel heeft den geldelijken toestand van den koopman vast te stellen. De verplichting nopens het houden van een inventarisboek bestaat ook voor de handelsvennootschappen. J. Cardijn.