Door koning Leopold II gesticht, als besluit van de Conferentie voor Aardrijkskunde (Brussel 1876), met het doel de ontdekkingsreizen naar de onbekende gewesten van Midden-Afrika te bevorderen en den slavenhandel te verhinderen. In elk land moest een nationaal comité gesticht worden.
België was het eerst bereid en zond verschillende expedities, langs Zanzibar, naar de oevers van het Tanganjika-meer, waar bezettingsposten gesticht werden. Toen Stanley het bewijs gegeven had, dat de ingang van Kongoland doelmatiger kon gezocht worden langs de Westkust, werden deze O. posten en ondernemingen achtereenvolgens aan missionarissen afgestaan of prijsgegeven.
Omstreeks 1879 werd de I.A.V. herschapen in het Comité d’Etudes du Haut Congo en eenige maanden later in de Internationale Vereeniging van Kongo, welke alle werkzaamheden te zamen bracht, totdat Leopold II zijn doel bereikte met de erkenning van Kongo Vrijstaat door de mogendheden bij het Verdrag van Berlijn (1885). → Kongo (Geschiedenis). Monheim.