Hartwiss - Russisch pomoloog en dendroloog, ✝ ca. 1850. Vestigde zich aan de Zuidkust van de Krim om zich aan den tuinbouw te wijden, werd belast met de leiding van een kweekerij te Nikita, welke op zijn aandringen was gesticht ter verspreiding van goede fruitsoorten over Rusland.
Hij onderhield relaties met de pomologen van W. Europa, dat aan hem vsch. goede appels, o.a.
Keizer Alexander, dankt. Moerlands Hartwond De beschutte ligging van het hart en zijn beweeglijkheid is oorzaak, dat de h. zeldzaam is. Naast steek-, snij- en schotwonden komen ook verwondingen voor door stompgeweld.
De meeste h. voeren tot onmiddellijken dood, omdat de motor der bloedbeweging plotseling stilstaat. In die gevallen, waar de motor zij het met moeite doorwerkt, krijgt de chirurg gelegenheid het hart vrij te leggen en de wond te hechten.
Zware bloeding en verschijnselen van hartdruk door overvulling van het hartzakje met bloed, dwingen tot den ingreep, die vaak het leven redt, maar ook dikwijls door complicaties van infectieuzen aard vruchteloos blijkt. Daarom wacht men af, als de alg. toestand goed blijft en de diagnose niet absoluut zeker is, te meer omdat 10-15% der h. spontaan schijnen te genezen. Krekel Hartzakje Hartzakje of pericard, → Hart (1°).