Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-07-2019

Harald

betekenis & definitie

Harald - of Harold, koning van Engeland, ✝ 1066. Hij was de zoon van Godwin, den machtigen Eng. groote, die tijdens de regeering van → Eduard den Belijder er zoo sterk voor ijverde de Angelsaksische mentaliteit tegen de Fransche vreemdelingen te verdedigen.

H. geraakte, door zijn houding t.o.v. de door den koning begunstigde Normandische edelen, in verbanning, doch hij mocht spoedig terugkeeren. Nadat hij voor Eduard een opstand bedwongen had (1063), was hij de machtigste onderdaan van den koning.

Ongelukkig kwam hij kort daarop in gevangenschap van Willem, den hertog van het Fr. hertogdom Normandië. Schijnbaar in vrijheid, werd hij gedwongen den hertog leenhulde te bewijzen en hij moest beloven hem altijd te steunen.

Na den dood van Eduard werd H., met voorbijgang van Eduards neef Edgar, tot koning uitgeroepen. Doch Willem van Normandië maakte zich op om door de wapenen zijn aanspraken op den Eng. troon te handhaven.

Bondgenooten vond hij in een broer van H., Tostig, graaf van Northumberland, en in Harald Hardrada, koning van Noorwegen. De eerste aanval kwam van Harald Hardrada, die met een leger in het Noorden viel; doch H., snel tegen hem optrekkende, versloeg hem in den bloedigen slag van Stanfordbridge (25 Sept. 1066).Op 29 Sept. ontscheepte Willem zijn troepen in Sussex. Het schijnt, dat paus Alexander II H. in ieder geval voor onwettig hield; althans Willem voerde een door den paus geschonken banier mede en nam een sterke stelling in nabij Hastings. Hier had het beroemde treffen plaats, dat over het lot van Eng. besliste. Reeds 14 Oct. stond H., uit het Noorden teruggekeerd, voor het kamp der Normandiërs. Dezen vielen aan met hun gevreesde ruiterij, doch de Engelschen hielden over het geheele front onwrikbaar stand. Dientengevolge werd het vertrouwen der Normandiërs diep geschokt; toen nam Willem zijn toevlucht tot een list.

Een afdeeling der zijnen sloeg schijnbaar op de vlucht, de Engelschen begonnen de achtervolging, doch plotseling hielden de vluchtelingen in goede orde stand en de Engelschen leden zware verliezen. Toen tegen den avond H. zelf door een verdwaalde pijl doodelijk in het oog getroffen sneuvelde, was al hun tegenstand verlamd en Willem won slag en rijk. Met H. verloor de bloem van den Z. Eng. adel het leven. H. werd begraven in de kerk van Waltham, welke hij, voor hij den troon besteeg, gesticht had. Met dezen belangrijken slag begint een geheel nieuwe periode in de geschiedenis van Engeland (zie → Groot-Brittannië, sub Geschiedenis).

Van het beroemde tapijt van Bayeux, dat in 72 tafereelen een schat van bijzonderheden over de gebeurtenissen van dezen slag geeft, staat een gedeeltelijke afbeelding in dl. IV, kol 163.

Lit.: John Lingard, Hist. of England (I); F. Stenton, William the Conqueror (1908). Slootmans

< >