Haraeus - (Verhaer), Franciscus, Kath. priester en geschiedschrijver, beoefende tevens graveerkunst (kaarten); * 1555 te Utrecht, † 1632 te Leuven. Studeerde te Leuven en Dowaai (Douai); ging naar de missie te Stockholm en met Possevinus S.J. naar Moskou; bekleedde daarna vsch. geestelijke functies en werd vóór of in 1612 historiograaf van de aartshertogen.
Bekendheid verwierf hij zich door zijn heiligenlevens, uittreksels uit Surius’ De probatis Sanctorum historiis.Op hist. gebied is noemenswaard de oorspr. „Onpartijdige Verclaringhe der oorsaken des Nederlandtsche oorloghs” (1612), waartegen Fr. Vranck een slechte „Wederlegginghe” schreef. Tegelijk mengde hij zich in den strijd tusschen Boekenberg en Dousa over den oorsprong en de grenzen van het graafschap Holland. H.’s hoofdwerk is: Annales Ducum seu Principum Brabantiae (2 dln. Antwerpen 1623), een thans waardelooze compilatie. In dl. 1 (tot 1559) zijn ook heiligenlevens als bron benut; in dl.
II. (tot 1609) zijn de bronnen partijdig overgeschreven en te weinig genoemd. Belangrijk doordat het de eerste uitgebreide samenvatting van Kath. zijde was over den opstand; daarom veel gelezen, totdat Strada verscheen. [i]Vermaseren.