Guise (huis) - Een zijtak van het huis Lotharingen. De stamvader was Claude (1496-1550), de derde zoon van hertog René II van Lotharingen.
Hij huwde in 1513 met Antonia van Bourdon-Vendôme, bezat o.m. de steden Guise (aan de Oise), Joinville en Mayenne; ontving in 1527 den hertogstitel over zijn bezit. Zijn nageslacht speelde een groote rol in de gesch. der 16e eeuw.
Het meest bekend zijn:Frans, hertog van Guise; * 17 Febr. 1519 te Bar-le-Duc, ✝ 24 Febr. 1563 voor Orléans; zoon van bovengenoemden Claude de Guise. Als krachtdadig krijgsman verdedigde hij Metz in 1552 tegen de poging van keizer Karel V om die stad voor het Duitsche Rijk te heroveren, waardoor hij terstond een nationale held werd in de oogen van het Fransche volk; in 1556 streed hij tegen de Spanjaarden in Napels; in 1557 neutraliseerde hij met een leger voor Parijs de gevolgen van de nederlaag van Saint-Quentin en veroverde Calais. Na den plotselingen dood van koning Hendrik II had hij als vurig Katholiek veel invloed op Frans II en op de koningin, zijn nicht; na den dood van Frans II wordt hij door Maria de Medici van het hof verwijderd. Met Montmorency en Saint-André stelt hij zich dan aan het hoofd der Katholieken tegen den wassenden stroom van het Hugenotisme; zijn nationale roem wordt een groote kracht voor het herboren Katholicisme. Het „bloedbad van Vassy” (1 Maart 1562), waarmede de godsdienstoorlog begon, was slechts een weerslag op velerlei uitdaging van de Prot. zijde. Na zijn groote overwinning op de Hugenoten bij Dreux (19 Nov. 1562) werd hij door den Hugenootschen edelman Poltrot de Mérey met een pistoolschot vanuit een hinderlaag doodelijk gewond.
Hendrik, hertog van G. (le Balafré), zoon van den voorgaande; * 31 Dec. 1550, ✝ 23 Dec. 1588 te Blois. Hij nam ijverig deel aan de Hugenotenoorlogen en werd 1576 hoofd der Ligue Catholique. Hij is, met Hendrik III, koning van Fr., en Hendrik van Navarre (den lateren Hendrik IV) de derde deelnemer aan de „guerre des trois Henris”. Daar zijn aanzien steeds toenam, en dat van den koning dreigde te overtreffen, liet deze hem vermoorden.
Lit.: Cauvin, Vie de François de Lorraine (1878) ; id., II. de G. (1881); Valincourt, Vie de François due de Guise (1881) ; de Ruble, L’assassinat de François de Guise (1898). v. Gorkom Jean, hertog de Guise, is de Fransche kroonpretendent sedert den dood van zijn neef Philippe van Orléans in 1926; * 1874 te Parijs; huwde 1899 Maria-Isabella van Orléans, die hem vier kinderen schonk: Isabella (* 1900), Françoise (* 1902), Anna (* 1906) en Henri (* 1908). Leeft te Stokkel bij Brussel. Cosemans Guitaar → Gitaar.