Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 22-07-2019

Gran Chaco

betekenis & definitie

Gran Chaco - El (= het groote jachtgebied), naam van een vlakte in het La Platagebied in Z. Amer. (tusschen 20° en 29° Z.); opp. ca. 675.000 km2.

In het O. begrensd door de rivier Paraguay, in het W. door het Andesgebergte. Vsch. rivieren stroomen er doorheen, die echter, naarmate zij meer naar liet Zuiden zijn gelegen, waterarmer worden.

Het klimaat toont groote verschillen. Rijk aan bosschen (quebracho).De voornaamste middelen van bestaan zijn veeteelt en een weinig landbouw. Bewoond door Indiaansche nomadenstammen. Staatkundig behoort het tot Argentinië (ong. de helft), verder tot Bolivia en Paraguay. Zuylen. Nadat reeds in 1928 een conflict tusschen Bolivia en Paraguay was ontstaan om het bezit van het Noordelijk gedeelte van den G. C., nl. den „Chaco Boreal”, en daarna vsch. gevechten om het bezit van in het betwiste gebied gelegen forten waren geleverd, verklaarde Paraguay 10 Mei 1933 formeel den oorlog. Deze strijd was zeer bloedig en verbitterd. Nagenoeg alle moderne strijdmiddelen werden gebruikt, alleen gifgas en zwaar geschut niet.

De G. C. bestaat grootendeels uit oerwoud, slechts op enkele plaatsen onderbroken door steppen. Door gebrek aan spoorwegen is het verkeer aangewezen op het gebruik van vrachtauto's, waarvan beide partijen er zeer vele bezaten en die ook gebezigd werden voor wateraanvoer in den drogen tijd van het jaar.

De troepenbewegingen waren gebonden aan de onmiddellijke nabijheid van de wegen, zoodat de oorlog aanvankelijk bestond in een strijd in deze defilé’s door het oerwoud, waarin geen der partijen overwicht kon bevechten. Ten einde den tegenstand van den vijand te breken, trachtte men herhaaldelijk den vijand te omtrekken langs speciaal voor dit doel in het oerwoud opengekapte strooken, die daarna in autowegen werden veranderd.

Op deze wijze gelukte het den Paraguyanen onder opperbevel van generaal Estigarribia, om de Bolivianen, die aanvankelijk (begin 1933) Boqueron en Allihuata hadden genomen en op Nanawa aanmarcheerden, terug te werpen. De Boliviaansche generaal Kundt (een Duitscher) werd daarop vervangen door generaal Penaranda.

Onder wisselend oorlogsgeluk en met zeer zware verliezen aan weerszijden rukten de Paraguyanen op, bereikten Juli 1934 de lijn Ballivian—Laguna Loa en begin 1935 den voet van de Cordilleras de los Andes. Villa Montes, een belangrijk petroleumcentrum, konden zij echter niet nemen. Het voordeel was thans meer aan de zijde van de Bolivianen, die van het voor hun verdedigingswijze meer geschikte bergterrein konden gebruik maken en over kortere aanvoerwegen beschikten. Paraguay was op dat oogenblik in het bezit van den geheelen Chaco Boreal. Beide partijen waren moreel, financieel en materieel uitgeput.

Dank zij de bemiddeling van Argentinië, Chili, Peru en Uruguay werd 17 Juni 1935 de wapenstilstand te Buenos Aires gesloten, nadat de Volkenbond herhaaldelijk tevergeefs had getracht een einde aan den strijd te maken. De vredesonderhandelingen zijn thans (Oct. 1935) nog gaande. van Voorst tot Voorst.

< >