Gervasius en Protasius - Heiligen, beschermheiligen van Milaan, van wie overigens weinig anders bekend dan dat zij martelaren zijn. Toen de H.
Ambrosius 386 de nieuw gebouwde basiliek (thans S. Ambrozia) zou wijden, werd het gebeente van G. en P. daarheen overgebracht.
Tijdens het overdragen dezer overblijfselen werd een blinde wonderbaar genezen. De vereering verbreidde zich snel.
In het midden der 5e eeuw ontstond een legende, aan Ambrosius toegeschreven. Hierin wordt hun dood omstreeks 270 gesteld.
Ambrosius werd na zijn dood in 397 in het graf van G. en P. bijgezet, en rust daar nog in de crypte tusschen de lichamen dezer beide martelaren. Feest 19 Juni.
Hun namen worden in de litanie van Allerheiligen genoemd.Voorst. in de kunst.
G. en P. worden gewoonlijk te zamen afgebeeld en dan ook in de kleedij van de streek, waar zij vereerd worden. P. heeft als attribuut een zwaard, G. een geesel.
Lit.: Acta S.S. Juni (III 1701); Bibl. hagiogr. Lat. (I); Anal. Boll. (23, 1904); E. Lucius, Die Anfänge des Heiligenkults (1904).
Feugen.