Gandhi - Mohondas, door zijn volgelingen Mahatma of de „groote ziel” genoemd, Eng.-Indisch nationalist; * 2 Oct. 1869 te Pordanbar. Uit een aanzienlijke familie gesproten, studeerde hij in de rechten, eerst te Ahmedabad, daarna te Londen, en werd advocaat.
In 1893 vestigde hij zich in Zuid-Afrika, waar hij zich het lot aantrok van zijn verdrukte landgenooten; tijdens den Boerenoorlog nam hij dienst in het Roode Kruis. In 1914 in zijn vaderland teruggekeerd, nam hij de leiding van het verzet tegen het Eng. bestuur.Mystiek vroom, zacht van karakter en levenswijze, asceet, wars van alle gewelddaden, wist hij zijn talrijke volgelingen aan te zetten tot den passieven weerstand, de „civil disobedience”, die hij in 1930 proclameerde; ondanks de oppositie van de Mohammedanen en van de extremisten, berokkende hij de Eng. regeering veel moeilijkheden, en werd meermalen veroordeeld tot gevangenisstraf. Door zijn politiek van niet-coöperatie zette hij de Indiërs aan tot het verzaken aan Eng. eeretitels, civiele en militaire ambten; het weigeren van belastingen; het boycotten van Eng. scholen, koopwaren en zoutmonopolie; de weigering der rechtbanken, enz.; positief trachtte hij door het lijdelijk verzet de proclamatie te bewerken van de „Swadesji” of nationale onafhankelijkheid. In 1933 nam hij deel aan de Round Table Conference. Hij bestrijdt overigens elk modernisme, vooral de mechaniseering, en verdedigt het behoud van traditioneele vroomheid en levenswijze; op godsdienstig-sociaal gebied komt hij op voor het behoud van het vierkastensysteem met opheffing der paria-klasse. Bewonderaar van Ruskin, Mazzini en Tolstoj.
Werken: Young India (1919-1922); Speeches and writings 1896-1922 (1922); A guide to health (1924); The story of my experiments with truth (2 dln. 1927-’29); alle Eng. vert. — Lit.: R. Rolland, Mah. G. (Parijs 1924); Gray and Parekh, Mah. G. (Calcutta 1925); Krischnadas, Seven months with M. G. (Madras 1928); Füllop-Miller, Lenin und G. (1928); Andrews, M. G.’s ideas (1929).
Cosemans.