Francië - (Fr.: France; Lat.: Francia), een hertogdom in Frankrijk met een zeer bijzonderen oorsprong; omvattend het gebied van de latere prov. Ile de France.
Niet alleen hebben de graafschappen, welke er toe behoorden, zich volledig verschoven, maar bovendien heeft de hertogelijke titel hier oorspronkelijk niet de beteekenis van bestuurder van een gewest, doch van een soort stadhouderschap over het geheele koninkrijk. De grootheid van het huis berustte niet op Francië, doch op Neustrië (het land tusschen Seine, Loire en Mayenne).
Stamvader van het geslacht was Robert de Dappere, zoon van den Saks Witichis, oorspronkelijk graaf van Tours en bekleed met bestuursmacht in Anjou, Touraine, Maine enz. (853). Later kreeg hij ook de graafschappen Anjou en Blois.
O do, de oudste zoon van Robert, werd in 883 graaf van Parijs, verkreeg het ducatus regni en in 888 zelfs de West-Frankische koningskroon (f 898). Zijn zoon Robert voerde den titel dux Franciao; onder dezen titel werd al spoedig uitsluitend het geheel van leengebieden, dat hij bestuurde, verstaan.
In 922 werd hij tot koning gekozen. Robert’s zoon, Hugo de Witte of de Groote (een bijnaam, die in de 10e eeuw steeds in deze familie terugkomt), wist zijn gebied aanzienlijk te vergrooten.
Zijn oudste zoon, Hugo Capet, erfde alleen het hertogdom F. (956-996); doch nadat hij de koningskroon in 987 voorgoed aan zijn huis gebracht had, moest hij afzien van de leenrechten, welke zijn geslacht vanouds op Anjou en Tours enz. had gehad. Zijn opvolgers, de koningen uit het Capetingische huis, hebben echter het kroonbezit steeds verder uitgebreid.Lit.: R. Holtzmann, Französ. Verfassungsgesch. (München 1910).
Slootmans